Yasal Uygulama
Yasal Uygulamalar 4925 SAYILI KARAYOLU TAŞIMA KANUNU KAPSAMINDA KARAYOLU TAŞIMA YÖNETMELİĞİ (25.02.2004 tarhli – 25384 sayılı resmi gazete) (Değ:08.09.2004-25577) BİRİNCİ KISIM Başlangıç Hükümleri BİRİNCİ BÖLÜM
- * Amaç,
- * Kapsam ,
- * Hukuki Dayanak,
- * Tanımlar,
Amaç
Madde 1
– Bu Yönetmeliğin amacı, 4925 sayılı “Karayolu Taşıma Kanunu” nda yer alan karayolu taşımalarını, ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek, taşımada düzeni ve güvenliği sağlamak, taşımacı, acente, taşıma işleri komisyonculuğu, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, taşıma işleri organizatörlüğü, terminal işletmeciliği, oto kiralama işletmeciliği, dağıtıcılık ve benzeri hizmetlerin şartlarını; taşıma işlerinde istihdam edilenlerin niteliklerini, haklarını ve sorumluluklarını belirlemek, karayolu taşımalarının, diğer taşıma sistemleriyle birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı olarak hizmet vermesini, denetimini ve mevcut imkanların daha yararlı bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.
Hukuki Dayanak
Madde 3
– Bu yönetmelik; 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı “Karayolu Taşıma Kanunu” ile 9/4/1987 tarihli ve 3348 sayılı “Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun” a dayanılarak hazırlanmıştır. Sürücülerde Aranacak Şartlar
Madde 60
Sürücülerin yolcu ve eşya taşımacılığına ait taşıtlarda çalışabilmesi için; Sürücülerin bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları, şarttır.
Madde 72
– Valilikler, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ve kolluk kuvvetleri (polis, zabıta, jandarma) Kanun ve bu Yönetmeliğin kendilerine yüklediği görev ve yetkileri doğrudan yerine getirir ve kullanır. Ayrıca, tüm kamu kurum ve kuruluşları personeli arasından Bakanlığın belirlediği kişiler, denetim yapmakla görevli, yetkili ve yükümlüdür. Bu görevlendirme yapılırken ilgili kişinin çalıştığı kamu kurum ve kuruluşlarına Bakanlıkça bilgi verilir. Denetim yapmakla görevlendirilenler, Kanun ve bu Yönetmelik esaslarına göre denetim görevlerini yerine getirmek ve denetimler sırasında tespit ettikleri kusurları ve bunlara uygulanan cezalara ilişkin tutanakları Bakanlığa göndermek zorundadır. Bakanlık, uyarılmasına rağmen denetim görevini aksatanları adli ve ilgili diğer mercilere bildirir ve mevzuatın öngördüğü müeyyidelerin uygulanmasını ister ve takip eder. Denetimle görevlendirileceklerde yüksek okul mezunu olma şartı aranır
İKİNCİ BÖLÜM
Cezalar ve İhtarlar
Madde 73
– a) Kanunda öngörülen ve bu Yönetmeliğin (08.09.2004-25577); 58 ‘inci maddesinin (a) bendine aykırı hareket edenlere bir ihtar, 59 ‘uncu maddesinin (a) bendine aykırı hareket edenlere beş ihtar, 59 ‘uncu maddesinin (b) bendine aykırı hareket edenlere bir ihtar, 60 ‘ıncı maddesine aykırı hareket eden yetki belgesi sahiplerine beş ihtar, 66 ‘ncı maddesinin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere on ihtar, 67’ nci maddesine aykırı hareket edenlere iki ihtar,13 ‘üncü maddesinin son fıkrasında belirtilen 5584 sayılı Posta Kanunu ile tanımlanan ve Posta Telgraf Teşkilatı (PTT) İşletmesi Genel Müdürlüğünün tekelinde bulunan gönderilerin taşınmasının tespiti halinde on ihtar,verilir.İhtarların veriliş tarihinden itibaren ilgilinin doksan gün içerisinde Bakanlığa yazılı başvuruda bulunarak, verilen ihtarların paraya çevrilebilmesi için her ihtar için 100 YTL. olmak üzere yetkili saymanlığa ödemede bulunduğunu bildirmesi ve bunu belgelemesi halinde ihtarlar kaldırılır. Bu doksan günlük süre içinde müracaat edilerek paraya çevrilmeyen ihtarlar kaldırılmaz. Bu ücret, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. ”Yukarıdaki fıkraya göre kaldırılmayan ihtarların toplam sayısı 50 adede ulaşınca ilgilinin yetki belgesi iptal edilir.” Suç ve Ceza Tutanağı Düzenlemeye Görevli ve Yetkili Kılınanlar Madde 74- Suç ve ceza tutanağı düzenlemeye görevli ve yetkili personel aşağıda sayılmıştır: 1)Bakanlıkça yetkili kılınmış; a) Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü personeli, b) Ulaştırma Bakanlığı Bölge Müdürlükleri personeli, c) Bakanlığın görevlendireceği diğer kamu personeli, 2) Trafik polisi ve zabıtası, 3) Terminallerde görevli belediye zabıtası, 4) Trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde rütbeli jandarma personeli 2- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda belirtildiği üzere a) 1 yıl içinde 2 defa 100 Ceza puanını doldurma (madde 118)
Madde 118
Ceza puanı uygulaması, puanlama ve trafik kazası nedeniyle sürücü belgelerinin geri alınması Bu Kanunun suç saydığı bir fiilden dolayı haklarında ceza uygulanan sürücülere, aldıkları her ceza için esasları yönetmelikte belirlenen ceza puanları verilir. (Değişik: 17.10.1996-4199/37 md.) Trafik suçunun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri (2) ay süre ile geri alınır ve eğitime tabi tutulurlar. (Değişik: 17.10.1996-4199/37 md.) Aynı yıl içinde ikinci defa (100) puanı dolduran sürücülerin sürücü belgeleri (4) ay süre ile geri alınarak psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucunda sürücülük yapmasına engel hali bulunmayanların belgeleri, süresi sonunda iade edilir. (Değişik: 17.10.1996-4199/37 md.) Bir yıl içinde üç defa (100) ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilir. (Değişik: 17.10.1996-4199/37 md.) Ölümle sonuçlanan trafik kazalarına asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise (1) yıl süre ile geri alınır. Ceza puanlarının tespit ve uygulanmasına ait usul ve esaslar yönetmelikte gösterilir. (Değişik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde ve diğer ilgili maddelerdeki hükümlere göre sürücü belgeleri geri alınanlardan, geri alma süresi içinde araç kullandığı tespit edilenler, bu Kanunun 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar.İşlenen suçlar nedeniyle sürücü belgelerinin geri alınması ve yerine getirilmesi b) 5 yıl içinde 3 defa alkollü araç kullanırken yakalanma (madde 48) MADDE 48: Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş kişilerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır. Uyuşturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerin etki dereceleri ve kandaki miktarlarını tespit amacıyla, trafik zabıtasınca teknik cihazlar kullanılır. Tespit usulleri ve muayene şartları, Sağlık Bakanlığı’nın görüşüne uygun olarak hazırlanacak yönetmelikte düzenlenir. (Değişik: 08.01.2003-4785/3 md.)Bu madde hükmüne uymayan sürücüler derhal araç kullanmaktan men olunur. (Değişik: 25.05.1997-4262/4 md.) Toplu taşım araçlarında sigara içilemez. Sigara içenler hakkında 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun hükümleri uygulanır. Yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen sürücülerin, suçun işlendiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; birinci defasında sürücü belgeleri altı ay süreyle geri alınır ve haklarında 265.300.000 lira para cezası uygulanır. İkinci defasında sürücü belgeleri iki yıl süreyle geri alınır ve haklarında 332.600.000 lira para cezası uygulanır. Ayrıca bu sürücüler Sağlık Bakanlığı’nca, esas ve usulleri Sağlık ve İçişleri Bakanlıkları’nca çıkarılacak Yönetmelikte gösterilen sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine tabi tutulurlar, eğitimi başarıyla tamamlayanların belgeleri süresi sonunda iade edilir. Üç veya üçten fazlasında ise, sürücü belgeleri beş yıl süreyle geri alınır ve altı aydan aşağı olmamak üzere hafif hapis cezası ile birlikte 532.600.000 lira hafif para cezası uygulanır. Ayrıca, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulurlar. Bu değerlendirme ve muayene sonrasında uygun görülenlere, geri alma süresi sonunda sürücü belgeleri iade edilir. Psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesinin yapılmasına dair esas ve usuller yönetmelikte gösterilir. (Değişik:08.01.2003-4785/3 md.) Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri alarak araç kullananlara, eylemi başka bir suç oluştursa bile ayrıca, altı ay hafif hapis cezası ile birlikte 532.600.000 lira hafif para cezası uygulanır ve sürücü belgeleri süresiz olarak geri alınır. (Değişik: 08.01.2003-4785/3 md.) c) 1 yıl içinde 5 defa hız ihlali yapma (madde 51) durumlarında sürücülerin ehliyetleri ellerinden alınır ve yasaca tanımlanan süre sonunda psikoteknik değerlendirmeye tabii tutulurlar.
MADDE 51:
Hız sınırlarına uyma Sürücüler aksine bir karar alınıp işaretlenmemişse yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aşmamak zorundadırlar. Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını; yüzde ondan yüzde otuza (otuz dahil) kadar aşan sürücülere 64.700.000 lira, yüzde otuzdan fazla aşan sürücüler 131.900.000 lira para cezası uygulanır. (Değişik: 08.01.2003-4785/4 md.) Hız sınırlarını yüzde otuzdan fazla aşmak suretiyle ihlal suçunun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde aynı kuralı beş defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri bir yıl süreyle geri alınır. Süresi sonunda psiko-teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı anlaşılanların belgeleri iade edilir. (Değişik: 08.01.2003-4785/4 md.) Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya sürücüyü ikaz eden her türlü cihazın imali, ithali ve araçlarda bulundurulması yasaktır. Bu cihazları imal veya ithal edenler, fiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca 300.000.000 liradan 1.332.800.000 liraya kadar hafif para cezası ve altı aydan sekiz aya kadar hafif hapis cezası ile, araçlarında bulunduran işletenler ise 532.600.000 liradan 800.000.000 liraya kadar hafif para cezası ve dört aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar ve bu cihazların müsaderesine de hükmolunur. (Değişik: 08.01.2003-4785/4 md.) 2- Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin, Sürücü Belgesi alacakların sağlık muayenelerine ait esasları düzenleyen 77.maddesi gereğince, gerekli görülen hallerde sürücü adaylarına psikoteknik değerlendirme uygulanabilir. MADDE 77 Sağlık Muayenesine Ait Esaslar Karayolları Trafik Kanununun 38 inci maddesinde sınıfları belirtilen sürücü belgelerinden, herhangi birini veya sürücü aday belgesini almak isteyenler ile sürücü belgesi sahiplerinin vücut yapısı ve ruh sağlığı bakımından bu Yönetmeliğin 3 sayılı Cetvelinde gösterilen şartlara sahip olmaları zorunludur. Sürücü belgesi alacakların, resmi ve özel sağlık kuruluşlarında İç Hastalıkları, Ortopedi, Göz, Kulak-Burun-Boğaz ve Psikiyatri uzmanları bulunan sağlık kurulunca, yönetmelikte belirtilen esaslara göre “Sürücü olur” raporu almaları gerekir. Ortopedist bulunmadığı takdirde Genel Cerrahtan, Psikiyatri uzmanı bulunmadığı durumlarda Nörolog veya Psikologdan görüş alınarak sağlık kurulu kararını verir. Sağlık kurul raporuna bir defaya mahsus olmak üzere itiraz halinde Sağlık Bakanlığı nihai karar için sürücü adayını bir başka devlet hastanesi sağlık kuruluna sevkedebilir. Ancak, sağlık kuruluşunda veya özel kuruluşlarda görevli tabiplerce verilen sağlık raporlarının eksik veya gerçeğe uygun olmamasının tespiti halinde, sorumlular hakkında Türk Ceza Kanununa göre işlem yapılmakla birlikte, bu tabiplerin daha sonra verecekleri raporlar da geçersiz sayılır. Ayrıca gerekli görülen hallerde sürücüler, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan 4 sayılı Cetvel esaslarına göre psiko-teknik muayenesine tabi tutulurlar.
MADDE 89 YÜRÜRLÜK BU YÖNETMELİK YAYINI TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRER
Bursa Emir Psikoteknik Merkezi.